"Οργάνωση προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης"

1.      Ενημέρωση – ευαισθητοποίηση - δημιουργία ενδιαφέροντος.

Στην αρχή της σχολικής χρονιάς, οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι ενδιαφέρονται να υλοποιήσουν πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο σχολείο τους, ενημερώνουν το Διευθυντή, το σύλλογο των διδασκόντων, τους μαθητές, για τη φιλοσοφία και τους στόχους των προγραμμάτων σχολικών Δραστηριοτήτων.

Κατά τη συγκρότηση της ομάδας των εκπαιδευτικών που θα συνεργαστούν, επιδιώκεται να μετέχουν σε αυτή ή να την υποστηρίζουν, όποτε χρειασθεί, εκπαιδευτικοί διαφορετικών ειδικοτήτων για να υπάρχει σε μεγαλύτερο βαθμό η δυνατότητα της διεπιστημονικής και διαθεματικής προσέγγισης . Με το διάλογο προκαλείται το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών σχετικά με τα τοπικά και παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα. Παράλληλα τονίζονται και τα ποικίλα οφέλη που θα αποκομίσουν με τη συμμετοχή τους στα προγράμματα στο πλαίσιο του θεσμού της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.

2.      Επιλογή του θέματος - Ευαισθητοποίηση - Συνειδητοποίηση.

Μετά από συζήτηση με τους μαθητές, σχετικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα και κάποια επίκαιρα συμβάντα, προκύπτει ως θέμα αυτό στο οποίο εστιάζεται το μεγαλύτερο ενδιαφέρον τους. Παρακάτω αναφέρονται τα κριτήρια και οι βασικές αρχές για την επιλογή του θέματος ενός σχολικού προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.

• Το ενδιαφέρον των μαθητών για το συγκεκριμένο θέμα και η ειλικρινής προσπάθεια αντιμετώπισης των σχετικών περιβαλλοντικών προβλημάτων.

 • Η λειτουργική σχέση του θέματος με τις ανάγκες, τα βιώματα και το γνωστικό επίπεδο των μαθητών.

• Η δυνατότητα διατύπωσης προτάσεων με νέες ιδέες, νέες στάσεις ζωής και νέους κώδικες συμπεριφοράς.

 • Η δυνατότητα απόκτησης δεξιοτήτων και ανάπτυξης του μορφωτικού επιπέδου των μαθητών.

• Η άμεση σχέση του προβλήματος με το περιβάλλον στο οποίο ζει και παρατηρεί ο μαθητής.(εγγύτητα θέματος)

• Η ενεργή σύνδεση του συγκεκριμένου προβλήματος με τα γενικότερα προβλήματα της κοινότητας.

• Η επικαιρότητα του θέματος και η ανάγκη προβολής και δημοσιοποίησης του προβλήματος.

• Οι δυνατότητες ομαλής εξέλιξης και διεκπεραίωσης του προγράμματος π.χ επίλυση πρακτικών θεμάτων όπως: η αρμονική ένταξη στο πρόγραμμα του σχολείου, οι αναγκαίες μετακινήσεις, ο οικονομικός προϋπολογισμός κλπ.

3.Ανάλυση περιεχομένου και καθορισμός στόχων.

Η Περιβαλλοντική Ομάδα προχωρεί στην ανάλυση περιεχομένου του προς έρευνα θέματος και μετά από σχετική συζήτηση καθορίζονται και διατυπώνονται οι στόχοι του προγράμματος. Οι στόχοι έχουν σχέση με το περιεχόμενο του επιλεγέντος προς έρευνα και μελέτη θέματος και φυσικά με τη φιλοσοφία, τα χαρακτηριστικά και τους στόχους της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Γνωστικοί – Συναισθηματικοί – Ψυχοκινητικοί). Οι στόχοι μπορεί να αναθεωρηθούν και να διαμορφωθούν εκ νέου κατά την εξέλιξη του προγράμματος.

4.Οργάνωση των ομάδων εργασίας.

Σημαντικό στοιχείο, για μια δημιουργική συνέχεια, είναι ο καθορισμός του τρόπου εργασίας της ομάδας . Γι’ αυτό το λόγο:

• διαφοροποιείται το θέμα σε θεματικές περιοχές και δημιουργούνται οι αντίστοιχες υποομάδες

• καθορίζονται οι επιμέρους στόχοι

• προσδιορίζονται οι πηγές πληροφόρησης π.χ. βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, υπηρεσίες, φορείς, ειδικοί, απλοί άνθρωποι, χώρος έρευνας κλπ.

• προετοιμάζονται τα ερωτηματολόγια και όποια άλλη δραστηριότητα αποφασισθεί από την ομάδα.

5. Εργασία πεδίου – συλλογή πληροφοριών .

Κατά τη διάρκεια της πρώτης επίσκεψης της ομάδας στο χώρο έρευνας, γίνεται οριοθέτηση και αναγνώριση του χώρου. Οι μαθητές παρατηρούν και καταγράφουν χρησιμοποιώντας πολλαπλά μέσα π.χ. οπτικοακουστικά, χάρτες, πυξίδες κλπ. H εργασία πεδίου για να είναι αποδοτική ως προς τη συγκέντρωση των διαφόρων πληροφοριών και στοιχείων, απαιτούνται:

• Ακριβής προγραμματισμός και σωστή οργάνωση των μετακινήσεων και των συναντήσεων.

• Προσεκτικός σχεδιασμός των δραστηριοτήτων.

• Εφοδιασμός με τα απαραίτητα μέσα και υλικά.

 6.Επεξεργασία των πληροφοριών.

Οι μαθητές επεξεργάζονται, ομαδοποιούν, ταξινομούν και αξιολογούν το υλικό που συνέλεξαν.  Αναλύουν, συνθέτουν, κατανοούν, συζητούν και επιχειρηματολογούν. Τους δίνεται η δυνατότητα να αξιοποιήσουν γνώσεις και εμπειρίες που αποκτήθηκαν.

 7.Αλληλοενημέρωση των ομάδων.

Στο τέλος κάθε συνάντησης κάθε υποομάδα ενημερώνει την ολομέλεια σε σχέση με την εργασία της, τις δυσκολίες και τα προβλήματα που προέκυψαν και τους τρόπους που τα αντιμετώπισαν. Δίνεται έτσι η ευκαιρία στις υποομάδες να ενημερώσουν και να ενημερωθούν, να αξιολογήσουν και να αξιολογηθούν αλλά και να σχεδιάσουν τις επόμενες συναντήσεις τους.

8. Σύνθεση.

Η περιβαλλοντική ομάδα κατά τη σύνθεση συνεξετάζει όλες τις όψεις, τις διαστάσεις και τις αντιλήψεις σε σχέση με το θέμα και ανατρέχει στους γενικούς στόχους που είχε καθορίσει. Καταλήγει σε συνολικές περιγραφές και αξιολογικές κρίσεις.

9. Παρουσίαση και δράση.

Η παρουσίαση της εργασίας, γίνεται συνήθως το μήνα Μάιο στο σχολείο ή σε άλλο χώρο, π.χ. στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου. Κάθε πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, είναι σκόπιμο να καταλήγει σε κάποια σχετική με το πρόγραμμα δράση και σε ένα προϊόν.

 Προετοιμασία της  παρουσίασης

Κάθε ομάδα επιλέγει τον τρόπο με τον οποίο θα παρουσιάσει την εργασία της. Η παρουσίαση μπορεί να περιλαμβάνει: αφήγηση, παιγνίδι ρόλων, χρήση οπτικοακουστικών μέσων κλπ. Οι μαθητές/τριες ετοιμάζουν κείμενα, στατιστικά στοιχεία, διαφάνειες, πίνακες, χάρτες, σχέδια, κατασκευές κλπ. Η παρουσίαση:

• προσφέρει ευκαιρίες πολλαπλής έκφρασης

• ενισχύει τη συνοχή της ομάδας

• συνδυάζει την εκπαίδευση με το παιγνίδι

• αναδεικνύει δεξιότητες και ταλέντα

• τονώνει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση

• λειτουργεί ως εργαλείο αξιολόγησης

 Στην παρουσίαση αναφέρονται

• τα γνωστικά στοιχεία (περιληπτικά)

• οι πηγές πληροφόρησης

 • οι δραστηριότητες της ομάδας

• ο τρόπος που λειτούργησε η ομάδα, το ενδιαφέρον και η συνεργατικότητα που επέδειξαν τα μέλη της.

 • τα συμπεράσματα

• οι προτάσεις

• το σχέδιο δράσης

10. Αξιολόγηση του προγράμματος.

Γιατί γίνεται η αξιολόγηση;

• για τη βελτίωση και την ανανέωση της παιδαγωγικής διαδικασίας

• για τη διερεύνηση στόχων, μεθόδων, προοπτικών

• για το σχεδιασμό της μελλοντικής πορείας των προγραμμάτων

• για τη βελτίωση παραγόντων που σχετίζονται με το μέλλον του θεσμού της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Τι αξιολογείται;

• η επίτευξη των στόχων του προγράμματος

• η ποικιλία και η ποιότητα των γνώσεων που απέκτησαν οι μαθητές

• η συμμετοχή και το ενδιαφέρον τους

• η δυνατότητα επικοινωνίας και συνεργασίας

• τα συναισθήματα που αναπτύχθηκαν

• η διαμόρφωση θετικής στάσης και συμπεριφοράς

Με ποιο τρόπο γίνεται η αξιολόγηση;

• με συζήτηση

• με ερωτηματολόγια

• με ομαδικές και ατομικές εργασίες, κατασκευές και εκθέσεις

 • με την παρουσίαση της εργασίας

Πότε γίνεται η αξιολόγηση;

 • στην αρχή του προγράμματος

• κατά τη διάρκεια του προγράμματος

• στο τέλος του προγράμματος

Σημείωση: Την ίδια φιλοσοφία και πορεία, ακολουθούμε σε όλα τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων

 πηγή: http://www.ekke.gr/estia/Inteduc/KousoulasEnvEduApr.pdf